بازتوانی(ترمیم)شناختی با استفاده از کامپیوتر در کاهش نقائص توجهی اختلال بیش فعالی- نقص توجه(نوع نقص توجه)

هدف: مطالعات اندکی در زمینه اثربخشی ترمیم شناختی در درمان اختلال بیش فعالی –نقص توجه تاکنون انجام شده است. مطالعه حاضر اثربخشی ترمیم شناختی با استفاده از کامپیوتر در بهبود نقایص توجه کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی – نقص توجه را مورد بررسی قرار گرفتند. روش بررسی: مطالعه حاضر، مطالعه ای آزمایشی با ساختار تک موردی است که 6 کودک 7 تا 8 ساله پسر مبتلا به اختلال بیش فعالی – نقص توجه(نوع بی توجه) را از میان مراجعه کنندگان به کلینیک روانپزشکی، پس از تشخیص اختلال بیش فعالی – نقص توجه به شکل نمونه گیری در دسترس در یک چارچوب طرح مطالعه تک موردی با خط پایه چند گانه مورد مطالعه قرار داد. متغیرهای مورد مطالعه توجه مستمر، توجه متمرکز، توجه انتخابی، توجه منقسم و شدت علایم اختلال بیش فعالی – نقص توجه بود. ابزارهای مورد استفاده، نرم افزار کاگنی پلاس برای ترمیم توجه و تست عملکرد پیوسته، مقیاس رمز نویسی، تست استروپ، فراخنای ارقام معکوس و مقیاس مشکلات رفتاری کانرز(فرم معلم و والد) و چک لیست اختلال بیش فعالی- نقص توجه بر اساس dsmبودند. مداخلات ترمیم شناختی شامل تمرینهای برای توجه مستمر، توجه متمرکز، توجه انتخابی و منقسم بود که در 20 جلسه 40 دقیقه ای، دو بار در هفته برای کودکان مبتلا به اختلال انجام شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل چشمی، درصد کاهش میانگین، افزایش رفتار و اندازه اثر d کوهن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: از 6 مورد مطالعه همگی در انواع سیستم های توجه در دوره درمان و پیگیری نسبت به دوره خط پایه بهبودی نشان دادند. ارزیابی رفتاری والدین و معلم نیز در دوره درمان نسبت به دوره خط پایه بهبود علایم اختلال را نشان داد. در توجه مستمر میانگین اندازه اثر برای شاخص حذف و خطا تست عملکرد پیوسته در دوره پیگیری نسبت به دوره خط پایه به ترتیب 1.81 و 1.72 بود. میانگین اندازه اثر مقیاس رمز نویسی (توجه متمرکز ) در دوره پیگیری نسبت به دوره خط پایه1.87- بود . میانگین اندازه اثر برای خطای همخوان و ناهمخوان تست استروپ (توجه انتخابی) در دوره پیگیری نسبت به دوره خط پایه به ترتیب 1.68 و 1.64 بود. میانگین اندازه اثر برای شاخص حذف همخوان و ناهمخوان در تست استروپ به ترتیب 1.85 و 1.84 بود. میانگین اندازه اثر توجه منقسم (فراخنای ارقام معکوس) در دوره پیگیری نسبت به دوره خط پایه 1.93- بود . والدین و معلمین در مقیاس درجه بندی مشکلات رفتاری کانر کاهش علایم بیش فعالی- نقص توجه برای آزمودنی ها گزارش کردند. میانگین اندازه اثر تست کانر( فرم والد) در خرده مقیاسهای بیش فعالی، بیش فعالی تکانشگرانه و مشکلات یادگیری در دوره درمان نسبت به دوره خط پایه به ترتیب 1.47، 1.08 و1.42 بود. میانگین اندازه اثر تست کانر(فرم معلم) در خرده مقیاسهای بیش فعالی و بی توجهی –انفعال به ترتیب 1.37 و 1.47 بود. میانگین اندازه اثر خرده مقیاسهای بیش فعالی- تکانشگری و نقص توجه چک لیست اختلال بیش فعالی- نقص توجه بر اساس dsm در دوره درمان نسبت به خط پایه به ترتیب 1.43 و 1.49 بود. بحث: این یافته ها نشان می دهند که برنامه ترمیم شناختی با استفاده از کامپیوتر می تواند در بهبود علایم نقایص توجه اختلال بیش فعالی نقص توجه کاربرد داشته باشد.